Ligota wzięła nazwę od Kradziejowa i do 1983 roku była nazywana Ligotą Kradziejowską. Na niemieckich mapach widzimy Kradziejów i Ellguth von Gröling – tak nazywano wtedy Ligotę. Grölingowie byli właścicielami ziem, które przecina Czornŏ droga oraz aleja kasztanowa łącząca łabędzki pałac następców Grölingów, czyli Welczków, z dworkiem (folwarkiem) w Ligocie.
Przed kilkunastu laty w Bawarii starszy pan zapytał, gdzie mieszkam. Odpowiedziałem, że na Górnym Śląsku, na wsi koło Gliwic. Chciał dokładniejszego położenia. Powiedziałem, że to taka maleńka wieś, której nikt nie zna: Ligota Łabędzka, dawniej Ligota Kradziejowska, jeszcze dawniej Ellguth von Gröling, ale na bardzo starych mapach Ligota Kradziejowska. Wtedy spojrzał na mnie z odrobiną politowania i powiedział: «mój ojciec pracował u hrabiego Weltschka. Z Łabęd do dworu w Ligocie jeździłem konno drogą, przy której posadzono kasztany. Były tam stawy wzdłuż rzeczki». Starszy pan to pan Gottfried Anders, mieszkał w Eggenfelden w Dolnej Bawarii – wspomina Aleksander Lubina, autor wystawy „Czornŏ droga”.
Czarną drogą w 1626 roku szły wojska Mansfelda, bo przecież przy tej drodze znajduje się „szwedzki krzyż”, pod którym spoczywają Duńczycy, zwani Szwedami, albo może ofiary Lisowczyków. Lisowczycy hulali po okolicy, wojska Mansfelda obozowały w pobliżu, zanim dumne panny i mężatki z Gliwic obroniły miasto, co pięknym słowem opisał Martin Opitz, znany w świecie poeta.
W „Muzeum online” prezentujemy wystawę „Czornŏ droga”, której kuratorem jest Aleksander Lubina, Górnoślązak, germanista, andragog, tłumacz przysięgły, współzałożyciel KTG Karasol. Wirtualna wystawa opatrzona jest m.in.: zdjęciami, mapami historycznymi i współczesnymi z archiwum państwowego oraz archiwów prywatnych mieszkańców Ligoty Łabędzkiej i okolic. Składa się z trzech sekcji tematycznych ściśle związanych ze sobą. W pierwszej poznamy informacje o Ligocie Łabędzkiej, która w 2022 roku obchodziła 725-lecie założenia i z tej okazji m.in.: wydano książkę Ligota 725, zorganizowano akcję Wielcy ze Śląska, podczas której posadzono drzewa twórców i twórczyń, którzy wyszli ze Śląska i byli ludźmi godnymi naśladowania. Druga część poświęcona jest Czarnej drodze – głównej bohaterce wystawy. Autor pokazuje ją z kilku perspektyw: kulturowej, przyrodniczej i poetyckiej. Trzecia część jest o tajemnicach okolicy Ligoty Łabędzkiej.
Wystawa „Czornŏ droga” to nie tylko cyfrowy ślad w „Muzeum online”, ale przede wszystkim fascynujący cel mikrowyprawy kulturowo-przyrodniczej na Górny Śląsk.
Gorąco polecamy!